Zanim uchwalono plan zagospodarowania

W zakończeniu poprzedniego odcinka, zatytułowanego "Spojrzenie na Starachowice 63 lata temu", przytoczyłem stwierdzenie Hanny Adamczewskiej, że pierwszy powojenny plan zagospodarowania przestrzennego Starachowic opracowali w latach 1947-1949 inż. H. Adamczew, dr K. Wejchert, K. Olszewski i A. Kirow.

Ale zanim doszło do uchwalenia planu zagospodarowania - władze miejskie prowadziły działalność budowlano-remontową według własnych założeń, uwzględniając przedsięwzięcia najbardziej konieczne. Miały też własne spojrzenie na sprawę budowy nowych obiektów.

Dokumentem, który pozwala poznać realia tamtych czasów, jest m.in. referat sprawozdawczy Zarządu Miejskiego, wygłoszony na posiedzeniu Miejskiej Rady Narodowej 14 lipca 1949 roku przez ówczesnego wiceburmistrza Starachowic - Bolesława Rachtana.

A oto niektóre stwierdzenia, zawarte w tym sprawozdaniu:

Zarząd Miejski podjął pracę w mieście zniszczonym przez wycofujące się wojska niemieckie. Mosty były spalone, drogi zniszczone, urzędy i szkoły zdewastowane. W pierwszej kolejności doprowadziliśmy do stanu używalności pięć szkół powszechnych, które rozpoczęły nauczanie jako pierwsze w województwie. Dzięki pomocy mieszkańców został wybudowany most kolejowy między Wierzbnikiem a Michałowem, most drogowy koło cmentarza przy ulicy Iłżeckiej i kładka dla pieszych na Kamiennej koło rzeźni.

W 1946 roku został zakupiony trzytonowy samochód ciężarowy dla potrzeb komunalnych i otwarte zostało Miejskie Gimnazjum Handlowe, które pięknie się rozwija. W 1947 roku, kosztem 683 tysięcy złotych, wybudowano barak na Krzyżowej Woli, w którym otwarto Szkołę Podstawową numer 6. Otwarto też Miejską Bibliotekę Publiczną, która ma już 3 tysiące książek.

We własnej betoniarni podjęto wytwórczość krawężników i płyt chodnikowych, dzięki czemu koszty niezbędne na ten cel okazały się o połowę niższe.

W 1948 roku – jako miasto - otrzymaliśmy pomoc finansową, a dzięki temu wybudowaliśmy 1461 mb. jezdni brukowej i 300 mb. jezdni klinkierowej (na ulicy Marszałka Piłsudskiego). Wyremontowaliśmy 2150 mb. jezdni szutrowej i 2159 mb. chodników. Poddaliśmy też naprawom 138 izb mieszkalnych i rozebraliśmy kilkanaście walących się ruder. Straż pożarna otrzymała nową motopompę i węże.

W pierwszej połowie 1949 roku nie prowadziliśmy żadnych inwestycji ze względu na brak środków. Natomiast na drugą połowę tego roku mamy zaplanowane wiele przedsięwzięć. Należą do nich: budowa nawierzchni ulic – Kościelnej i Ogrodowej (dziś Targowa), dokończenie przebudowy ulicy Kilińskiego, wybudowanie Domu Matki i Dziecka przy Iłżeckiej i rozpoczęcie budowy Ośrodka Zdrowia.

Zarząd Miejski opracował, a Miejska Rada Narodowa zatwierdziła założenia na następne lata. Przewidujemy budowę szkół 11-letnich na Orłowie i na Majówce, Domu Starców na Orłowie, hotelu, boiska sportowego, rzeźni i przedszkola na Majówce. Także urządzenie parku miejskiego i zakupienie sześciu autobusów do komunikacji miejskiej.

W dziedzinie społecznej też się nie zaniedbujemy – stwierdził w końcowej części referatu Bolesław Rachtan. Biednym obywatelom dajemy w każdym miesiącu suchy prowiant na wartość 424 tysiące złotych, a pomagamy materialnie 35 sierotom i 13 starcom z Domu Opieki w Krzyżanowicach.

Sprawozdanie, o jakim mowa, zawiera wiadomość o staraniach dotyczących wprowadzenia publicznej gospodarki lokalowej ("nasz projekt w tej sprawie błąka się między Wydziałem Powiatowym a Urzędem Wojewódzkim") i informację dotyczącą trwających prac nad planem zabudowy przestrzennej, na co wyasygnowano z kasy miejskiej 985 tysięcy złotych.

Aleksander Pawelec

Lipiec 2015r.