Zwłoka z zapłatą ceny

Niewypełnianie podstawowych obowiązków wynikających z zawartej umowy sprzedaży, może rodzić dla kupującego daleko idące skutki.

Co stanowią przepisy?

Kwestia zwłoki w zapłacie ceny została uregulowana w art. 552 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić.

Uprawnienia sprzedawcy

Sprzedawca może powstrzymać się z wykonaniem umowy (dostarczeniem dalszych części rzeczy), jednocześnie wyznaczyć termin na zabezpieczenie zapłaty.

Sprzedawca może odstąpić od umowy

Orzecznictwo

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2015 r. V CSK 127/14 dla skuteczności odstąpienia od umowy na podstawie art. 552 k.c. nie ma znaczenia pozytywna zmiana stanu majątkowego zobowiązanego już po złożeniu oświadczenia, w szczególności nie może on tworzyć podstawy domniemania faktycznego, zgodnie z którym w chwili złożenia oświadczenia o odstąpieniu nie było uzasadnionych podstaw do takiego odstąpienia (nie wystąpiło zagrożenie terminowości zapłaty). Formuła "stanu majątkowego" oznacza, że trzeba mieć na uwadze w ogóle wszystkie elementy komponujące majątek zobowiązanego (niezależnie od jego statusu prawnego). Pozostająca wątpliwość odnośnie do terminowego wykonania zobowiązania oznacza prawdopodobieństwo zagrożenia tego terminu przez zobowiązanego, przy czym pod uwagę należy brać jedynie realne prawdopodobieństwo usprawiedliwione okolicznościami danej sprawy, pamiętając o możliwości fluktuacji elementów majątkowych zobowiązanego w badanym okresie gospodarczym.

Przewidziany w art. 552 k.c. stan majątkowy kupującego (dostawcy), uzasadniający skuteczne odstąpienie przez sprzedającego (dostawcę) od umowy, powinien stwarzać realne i poważne zagrożenie terminowej zapłaty za rzeczy, które mają być jeszcze dostarczone w wykonaniu umowy.

Porady prawne Agnieszka Zaręba-Janowska