Unikalne i ginące gatunki w okolicy

Służby Lasów Państwowych dokonały przeglądu mniejszych i większych gatunków "żyjątek" w naszych lasach. Co się w nich kryje? Co jest pod ochroną?

W ubiegłej dekadzie, podczas inwentaryzacji przyrodniczej pod kątem gatunków mających znaczenie dla sieci Natura2000, w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Starachowice stwierdzono m.in. wyjątkowo rzadki borealny gatunek chrząszcza, dotąd odkryty jedynie na kilku stanowiskach w kraju – pogrzybnicę Mannerheima Oxyporus mannerheimii, a ponadto: traszkę grzebieniastą Triturus cristatus i kumaka nizinnego Bombina bombina, ślimaka -  poczwarówkę Geyera Vertigo geyeri, ze ssaków – nietoperza Nocka dużego Myotis myotis, wydrę Lutra lutra, motyla czerwończyka nieparka Lycaena dispar, ważkę - trzeplę zieloną Ophiogomphus cecilia, ze skorupiaków - Raka Astacus sp.

Z rzadszych gatunków stwierdzonych na przestrzeni ostatnich lat wymienić można także: motyla pasyna wołowiczka Neptis rivularis, ważkę - szklarnika leśnego Cordulegaster boltonii. Zwiększający się w drzewostanach udział buka oraz obecność w podszytach leszczyny, stworzył warunki do bytowania rzadkiej na tych terenach orzechówce Nucifraga caryocatactes, ptakowi z rodziny krukowatych, odżywiającemu się m.in. owocami wymienionych gatunków.

Od kilkunastu lat obserwuje się wzrost populacji wielu gatunków zwierząt. Dotyczy to wspomnianej już wyżej zwierzyny płowej, ale także gatunków jeszcze do niedawna rzadkich, uznawanych za symbole ochrony przyrody. Chodzi tu m.in. o bobra Castor fiber, którego charakterystyczną obecność stwierdza się aktualnie wzdłuż wszelkich cieków wodnych.

Jako że tereny Nadleśnictwa Starachowice należą do dużego kompleksu leśnego o  powierzchni 250 km2 zwanego Puszczą Iłżecką, dogodne warunki polowania odnalazły tu wilki, które po II wojnie światowej zanikły, a od około dekady na powrót tu zachodzą i stale występują. Gatunek ten przemieszcza się na duże odległości, nawet do kilkudziesięciu kilometrów na dobę. Jednym z przejawów jego obecności w terenie jest zauważalne zaniepokojenie zwierzyny płowej i dzików – potencjalnych ofiar, które częściej niż w przeszłości widywane są w stadach, dochodzących nawet do kilkudziesięciu sztuk. Drapieżnik zabija też wałęsające się po lesie psy (w ramach przypomnienia informujemy o prawnym zakazie puszczania psów luzem). Pojawienie się wilka, choć u niektórych wzbudza obawy o możliwe przyszłe konfrontacje z człowiekiem, potwierdza że współczesna gospodarka leśna sprzyja utrzymaniu zasobów przyrodniczych w należytym stanie ochrony.

Na terenie Nadleśnictwa Starachowice szczególną ochroną obejmuje się gatunki objęte prawną ochroną gatunkową, które wymagają ochrony zachowawczej, w tym ustanowienia stref ochrony w obszarach stwierdzonych ostoi, rozrodu lub regularnego przebywania (jak wymieniony bocian czarny), oraz inne gatunki występujące w zasięgu Nadleśnictwa, które w skali kraju są rzadkie i przez to szczególnie cenne (jak np. stanowisko pogrzybnicy Mannerheima). Zabiegi gospodarcze w obszarze ich występowania (jeśli są możliwe do realizacji na zasadzie usprawiedliwionego odstąpienia od zakazów na mocy ustawy o ochronie przyrody), wykonywane są z najwyższą ostrożnością i poprzedzone lustracją terenową oraz oceną wpływu planowanych zabiegów na przedmiot ochrony.