Mamy rok na likwidację "kopciuchów"...

Od blisko dwóch lat obowiązuje tzw. uchwała antysmogowa dla województwa świętokrzyskiego, która obliguje mieszkańców regionu do wyeliminowania z użytku tzw. kopciuchów do 1 lipca 2023 roku. Został rok...

Pod koniec 2019 roku do Rady Miejskiej w Starachowicach skierowana została petycja z żądaniem podjęcia działań antysmogowych. Aktywistka Maria Derra domagała się uchwalenia uchwały antysmogowej w Starachowicach, wzorowanej na uchwałach antysmogowych obowiązujących w Krakowie, Łodzi, Wrocławiu, Opolu, Poznaniu, Jeleniej Górze, Kaliszu i innych miastach. Jej zdaniem uchwała powinna obejmować zakaz spalania na terenie Starachowic węgla najgorszej jakości i silnie rakotwórczych odpadów węglowych oraz rozpisanie na najbliższe lata planu likwidacji pieców węglowych, w pierwszej kolejności pieców najniższej klasy, tzw. kopciuchów.

W odpowiedzi na ten wniosek, prezydent Marek Materek, zwrócił się do marszałka województwa świętokrzyskiego z pismem o to, by na terenie miasta wprowadzić zakaz używania źródeł ciepła opalanych drewnem, węglem, miałem węglowym i koksem.

 - Wystąpiłem, by ten zakaz wprowadzono od 2024 roku, by mieszkańcy mieli czas na wymianę dotychczasowych pieców. W Urzędzie Miasta uruchomiony został punkt "Czyste powietrze", który umożliwia uzyskanie dofinansowania na ten cel. Będę namawiał do tego również wójtów okolicznych gmin, gdyż sąsiadujemy z gminami wiejskimi i to przekłada się na powietrze u nas - mówił M. Materek dodając, że robi to w trosce o zdrowie mieszkańców i przyszłych pokoleń a kompetencje w zakresie uchwalenia takiej uchwały ma Sejmik Województwa. 

W celu zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi i na środowisko, Sejmik Województwa Świętokrzyskiego wprowadził zakazy i ograniczenia w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

24 lipca 2020 roku weszła w życie podjęta przez Sejmik Województwa Świętokrzyskiego uchwała (podjęta w czerwcu 2020 roku) w sprawie wprowadzenia ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, zwana w skrócie "uchwałą antysmogową".

Głównym celem podjęcia uchwały jest wyeliminowanie nieekologicznych kotłów opalanych paliwem stałym, jak również ograniczenie spalania niskiej jakości paliw. Działania te są konieczne do osiągnięcia normatywnych stężeń szkodliwych dla zdrowia pyłów PM10 i PM2,5 oraz kancerogennego benzo(a)pirenu.

Przedmiotowa uchwała wprowadza następujący harmonogram eliminacji nieekologicznych źródeł ciepła:

od dnia 1 lipca 2021 r. nie wolno spalać najbardziej zanieczyszczających powietrze paliw stałych, tj.: mułów i flotokoncentratów węglowych, węgla brunatnego, węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm oraz paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20%,

od dnia 1 lipca 2023 r. nie wolno użytkować kotłów pozaklasowych tzw. kopciuchów (według normy PN-EN 303-5:2012),

od 1 lipca 2024 r. nie wolno użytkować kotłów posiadających 3 i 4 klasę,

od 1 lipca 2026 r. wolno użytkować kotły spełniające wymagania ekoprojektu zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe,

od 1 lipca 2026 r. nie wolno użytkować kotłów na paliwo stałe w budynkach, jeśli istnieje możliwość przyłączenia budynku do sieci gazowej lub ciepłowniczej

Od 1 lipca 2026 r. na terenie województwa świętokrzyskiego, będzie można użytkować tylko odnawialne, bądź niskoemisyjne źródła ciepła takie jak: ciepło z sieci miejskiej, kotły na gaz lub olej opalowy, pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne. Jedynie w sytuacji braku możliwości podłączenia budynku do sieci miejskiej, bądź sieci gazowej, dopuszczalne będzie spalanie paliw stałych w kotłach spełniających wymagania ekoprojektu, zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe.

Okiem służb miejskich

Zgodnie z przyjętą uchwałą od 1 lipca 2023 r. nie wolno użytkować kotłów pozaklasowych tzw. kopciuchów. W teorii brzmi dobrze, ale co z praktyką?

- czy gmina Starachowice jest na to przygotowana?

- czy gmina dokonała inwentaryzacji kopciuchów na terenie miasta?

- na ile realne jest dotrzymanie terminu 1 lipca 2023 roku na ich wyeliminowanie?

- co z osobami, które w tym czasie nie zlikwidują tych systemów grzewczych?

- jaka jest dla nich alternatywa? 

- czy biorąc pod uwagę obecną sytuację (pandemia, wojna i wzrost cen, w tym paliwa), nie należałoby rozważyć wystąpienia o przesunięcie tego terminu? Czy gmina zamierza to zrobić?

Jak poinformował Michał Urbański, rzecznik prasowy Urzedu Miejskiego w Starachowicach, na etapie tworzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej w 2015 roku, gmina Starachowice próbowała wykonać inwentaryzację. której celem było sprawdzenie liczby tzw. "kopciuchów" na terenie gminy. Niestety, odzew ze strony mieszkańców był bardzo niewielki, ponieważ zgłoszenie sposobu ogrzewania było dobrowolne.

- Obecnie trwa proces tworzenia ogólnopolskiej Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Jej powstanie pozwoli na utworzenie bazy lokalnej Gminy Starachowice - mówi rzecznik, dodając, że w tym przypadku złożenie deklaracji jest obowiązkowe. - Obowiązek ten spoczywa na właścicielu lub zarządcy budynku, w którym znajduje się źródło ciepła i spalania paliw o mocy do 1 MW. Jeżeli Państwa budynek posiada źródło ciepła zainstalowane przed 1 lipca 2021 roku, mają Państwo 12 miesięcy na złożenie deklaracji. Jeśli natomiast źródło ciepła i spalania paliw zostało zainstalowane po 1 lipca 2021 roku, deklarację należy złożyć w terminie 14 dni. 

Deklarację można złożyć przez Internet za pomocą profilu zaufanego, przez bankowość internetową lub na stronie www.ceeb.gov.pl.

- Osoby, które chcą złożyć deklarację w sposób tradycyjny mogą to zrobić osobiście lub listownie w Urzędzie Miejskim w Starachowicach. Jednocześnie zachęcamy mieszkańców którzy posiadają nieekologiczne źródła ciepła na paliwa stałe do skorzystania z programu "Czyste powietrze", w ramach którego możliwe jest dofinansowanie inwestycji związanej z wymianą starego źródła ciepła lub termomodernizacją domu.

O tym, że mieszkańcy nie będą w stanie wyrobić w czasie z dostosowaniem do przyjętych w uchwale terminów jest przekonany Andrzej Pruś, przewodniczący Sejmiku Województwa świętokrzyskiego.

- Z tych danych, którymi już dysponujemy, wiemy, że nie uda się tych terminów dotrzymać. Ten temat jest przedmiotem analiz w Departamencie Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego od kilku miesięcy - mówi A. Pruś. - Dwa lata temu byliśmy zobligowani do przyjęcia tych przepisów, gdyż mieszkańcy nie mogliby korzystać z możliwości dofinansowań w zakresie wymiany pieców itp. To podlega jednak weryfikacji i aktualizacji do obecnej sytuacji. Te daty zostaną zmienione w odniesieniu do zapotrzebowania społecznego, ale też z myślą o ochronie środowiska i czystym powietrzu, które nam leży na sercu.

Jak mówi przewodniczący Sejmiku 2/3 województwa świętokrzyskiego nie ma podłączenia do gazu.

 - Zachodnia część regionu od Końskich po Włoszczowę, to jest biała plama w tym zakresie i trzeba nad tym popracować. Oczywiście Inspektorat Ochrony Środowiska mógłby podjąć kontrole i wyciągać konsekwencje, ale przecież nie w tym rzecz. Trzeba dać mieszkańcom realny czas na dostosowanie do przepisów i nad tym pracujemy - dodał A. Pruś.

A co na to operatorzy systemów grzewczych? Czy będą w stanie w tak krótkim dokonać stosownych podłączeń? Zapytaliśmy o to w Polskiej Spółce Gazownictwa...

- Czas oczekiwania za podłączenie gazu uzależniony jest od możliwości technicznych. Wynosi do 6 miesięcy, jeśli sieć nie wymaga rozbudowy i powyżej 6 miesięcy (nawet rok lub dwa lata), jeśli jest konieczna rozbudowa sieci - wyjaśnia Angelika Wilk, mł. specjalista do telefonicznej obsługi klienta Polskiej Spółki Gazownictwa. - Za rozbudowę sieci klienci nie ponoszą kosztów. To są koszty po stronie spółki, stąd też czas oczekiwania, który musi być uwzględniony w planach inwestycyjnych. Klient ponosi koszty za samo podłączenie - ta opłata do 15 metrów wynosi 2.825,43 zł brutto a powyżej 15 metrów - 100,97 zł za każdy kolejny metr. Czy i jakie są możliwości podłączeń dla danej lokalizacji można sprawdzić, składając wniosek o określenie możliwości przyłączenia do sieci gazowej (jest on dostępny na stronie www.psgaz.pl/dla klienta - portal przyłączeniowy), gdzie można się zalogować i uzyskać konkretną informację dla swojej lokalizacji. Odpowiedź na zapytanie jest kierowana na konto klienta w ciągu 30 dni roboczych i jest ona ważna dla klienta przez dwa lata. W ten sposób można uzyskać warunki dla swoje lokalizacji. Do czego zachęcamy.        

Czy wiesz, że...
1 lipca 2021 r. ruszył proces składania deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (tzw. CEEB). Każdy właściciel/zarządca budynku został zobowiązany do jej wypełnienia w przeciągu 12 miesięcy i odpowiedzi na temat użytkowanych źródeł ciepła i spalania paliw w podlegających mu nieruchomościach.

Ranking gmin, gdzie złożono najwięcej deklaracji