Czy pomoc społeczna demoralizuje mieszkańców?

Rozdawnictwo i brak kontroli nad tzw. niebieskimi ptakami - tego typu stwierdzenia padają pod adresem placówki pomocy społecznej w Starachowicach nie od dziś. Czy i jak służby pomocowe weryfikują i kontrolują przyznawane świadczenia? Czy mają takie uprawnienia? Kiedy mogą odmówić przyznania pomocy?

Działalność Centrum Usług Społecznych (do niedawna Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej) wiąże się z realizacją różnych projektów, usług itp. Z założenia ma sprawować pieczę nad osobami potrzebującymi, które z różnych powodów znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Jak się okazuje ta pomoc nie zawsze jest właściwie lokowana, o czym świadczą ludzie młodzi, zdrowi, zdolni do pracy, którzy zamiast zarabiać czekają na przelew z opieki społecznej. Taki problem poruszono również podczas obrad Rady Miejskiej... 

- Część świadczeń jest bardzo potrzebna, nowotarskie rozwiązania służą zjawiskom społecznym, które się pojawiają. Ale część to są pakiety świadczeń wobec mieszkańców, które tak naprawdę niewiele zmieniają w ich sytuacjach. Przykładem jest kwestia zadłużenia mieszkańców, korzystających z zasobów gminy, czym zajmowaliśmy się na komisji finansów i budżetu. Są takie sytuacje, że relatywnie ludzie młodzi, aktywni zawodowo, zdolni do podjęcia pracy zarobkowej, posiadają zadłużenie rzędu nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Ich dochodem są w zasadzie świadczenia socjalne, społeczne płynące poprzez CUS - zauważył Michał Walendzik, przewodniczący Rady Miejskiej w Starachowicach. 

- Czy Państwo macie wpływ, aby weryfikować kwestie przyznawania tych świadczeń, ich wykorzystywania, kontrolować to w jakiś sposób? Bo to nie przyczynia się do poprawy sytuacji tych osób, a z drugiej strony działa deprymująco na innych, którzy się starają, pracują, spłacają te długi pomimo ciężkiej sytuacji. Napatrzą się na takie osoby, które mogłyby podjąć wysiłek, ale nic nie robią, bo jest im wygodnie - zauważył przewodniczący Rady Miejskiej.

Piotr Ambroszczyk, dyrektor CUS w Starachowicach, twierdzi, że dłużnicy będący w gestii Centrum są "ścigani".

- Są kierowane wnioski o wszczęcie postępowań komorniczych, lub są kierowane wnioski do innych organów zgodnie z właściwością, po to by odzyskiwać należności. Ta ściągalność od osób które są niebieskimi ptakami, nigdy nie pracowały i nie garną się do pracy jest iluzoryczna, ale czasem udaje się. Te osoby z mniejszym zadłużeniem jeszcze jakoś udaje się zmobilizować  - odpowiada P. Ambroszczyk. 

- Jeśli chodzi o osoby młode, staramy się je aktywizować zawodowo poprzez prace społecznie użyteczne. Do nich angażujemy osoby zadłużone, by mogły w jakiś sposób spłacić swoje należności. Poprosiłem też o zwiększenie pracy w ramach formy kontraktu socjalnego, po to, żeby mieszkańcy nam nie zarzucali, że jesteśmy rozrzutni, że wspieramy pijaczków i alkoholików, a tym którzy faktycznie potrzebują nie pomagamy. Tu jest niuans prawny - jeśli ktoś spełnia kryteria o pomocy społecznej wynikające z ustawy, a jest osobą pijącą, nie możemy mu dać decyzji odmownej, bo odwoła się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego i otrzyma to świadczenie. To jest problem natury prawnej. Szykują się nowelizacje ustawy o pomocy społecznej, być może coś się zmieni. 

***

Kryteria przyznawania pomocy społecznej

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

- osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty:

- 701 zł (wartość obowiązuje od 1 października 2018r.),

- osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty:

- 528 zł (wartość obowiązuje od 1 października 2018r.),

- rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot wymienionych kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej dalej kryterium dochodowym w rodzinie.

Dochód oznacza sumę miesięcznych przychodów (z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej) pomniejszoną o:

- miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

- składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach,

- kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Do dochodu ustalonego zgodnie z w/w zasadami nie wlicza się:

- jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego,

- zasiłku celowego,

- pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty,

- wartości świadczenia w naturze,

- świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych,

- świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2015r. poz. 693);

- dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego,

- świadczenia wychowawczego oraz dodatku wychowawczego