Stan miasta Wierzbnik: obszar, mieszkańcy, burmistrz, Rada, przedsiębiorstwa, straż pożarna, szkoła, kościół, synagoga, opis z lat 1920-1926.

Za nami wybory, za nami pierwsze sesje Rady Miejskiej w Starachowicach , nowe twarze, nowe rozdania - jednym słowem polityka, o której pisać nie będziemy bo od tego mamy np. redaktor Ewelinę, która świetnie sobie w tym temacie radzi. My cofniemy się w czasie do maja roku 1927.

Zerknijmy na stan miasta, co i kto, ile i kiedy, czyli co też Rada zastała, co zaplanowała i co zrealizowała. A zatem...

Obszar miasta wynosi wówczas 453 ha, majątków ziemskich na terenie miasta nie ma, lasów rządowych również, nieużytki w postaci wyrw, piasków i nizin to razem powierzchnia około 30 ha. Obszar 322 ha ziemi uprawnej, ornej, łąk i lasów jest w posiadaniu 234 osób. 

Liczba mieszkańców to 7.751 dusz, z czego obcokrajowców jest 13, a 494 osoby są wyznania mojżeszowego. Roczny budżet miasta to 79.377 złotych. 

W Wierzbniku są stacja kolejowa, poczta, telegraf, sąd pokoju i posterunek policji. 

Burmistrzem jest Jan Korzeniowski wybrany na stanowisko 13. czerwca 1925 roku. Członkowie Zarządu to Władysław Sokół (rybak), Józef Jasztal (biuralista), Benjamin Helsztajn (zawiadowca tartaku), Piotr Jasztal (masarz). 

Radę Miejską (wybraną 1 lutego 1920 roku) tworzyli Szlama Brotbeker, Josef Goldsztejn, Samson Frymerman, Szmul Isser, Antoni Gruszczyński, Kacper Dróżdż, Władysław Lisowski, Jan Stawski, Jan Leśkiewicz, Franciszek Bugajski, Franciszek Chrząszcz, Stanisław Zaczyński, Peretz Trope, Josef Dreksler, Jankel Kornwasser, Jankel Cukierman, Jankel Goldrób, Antoni Ungier. 

Rada składała się z 18. radnych, dziewięciu z nich było narodowości żydowskiej. 

W okresie tej kadencji wybudowano rzeźnię, areszt prewencyjny, przebudowano remizę strażacką na siedmioklasową szkołę powszechną, wybrukowano ulice Kilińskiego i Przechodnią, ułożono płytki chodnikowe przy ulicy Kościelnej, Rynku i Starachowickiej, doprowadzono światło elektryczne do ulic i placów miejskich. 

Na terenie miasta mieszkańcy posiadają bardzo drobne kawałki ziemi, które nie są w stanie utrzymać posiadaczy, ich właściciele drobnego inwentarza nie hodują. Nie ma również w mieście przetwarzania mleka. Ogrody warzywne w mieście zajmują powierzchnię 15 hektarów, właściciele sadzą kapustę, buraki i marchew, nie ma pasiek, gospodarstw rybnych ani chmielarstwa. Targi odbywają się w czwartki. 

Jak wyglądała sytuacja w wierzbnickich przedsiębiorstwach? 

Huta szkła Moszka Diamenta, to produkcja butelek i szkła aptecznego, mogła zatrudnić 80. robotników, którzy pracowali ręcznie. 

Fabryka smoły Mejlicha Robinswicha mogła zatrudnić 6. robotników, a Fabryka Narzędzi Rolniczych Lehmana do ręcznej produkcji potrzebowała 80. pracowników. W Wierzbniku działają także Zakład Przemysłu Drzewnego Horacy (150 pracowników), Cegielnia Mordki Zylberszteina i spółki (5. robotników). 

W miasteczku działa Miejska Ochotnicza Straż Pożarna, która ma 130. członków wspierających i 32. czynnych. Materiał ratunkowy, jakim dysponują to jeden wóz, trzy sikawki, osiem beczek, pięć drabin, 18 bosaków, cztery linki, cztery tłumice. W roku 1926 gaszono cztery pożary. 

W październiku założona została Kasa Oszczędnościowa pow. Iłżeckiego Na terenie miasta w 1926 roku jest 7-klasowa Szkoła Powszechna, w której uczy czternastu nauczycieli. Szkoła mieści się w budynku własnym i dwóch salkach wynajętych. W szkole uczy się 738. dzieci, przedszkola nie ma, ubikacji szkolnych jest 10. Szkoła na wydatki czerpie fundusze z kasy miejskiej. 

W Wierzbniku jest kościół, do parafii należą 3 ha ziemi i ogród owocowo warzywny o pow. 1 ha. 

Gmina żydowska ma synagogę. Rabinem jest Benjamin Szlama Rabinowicz. Szpitala wówczas w mieście nie ma, Wierzbnik zamieszkuje dwóch lekarzy wolno praktykujących, trzech felczerów i dwie akuszerki. Przytułków nie ma. Jest ochronka przy ulicy Sienkiewicza, do której uczęszcza 15. dzieci w wieku do 7 lat. 

Wierzbnik - 16 ulic brukowanych i częściowo bitych w dobrym stanie, jeden most drewniany z 1918 roku na rzece Kamiennej . Grobów z wojny i powstań nie ma. 

Koniec. 

Aneta Marciniak