groźne kleszcze

Groźne kleszcze zagrażają nam nie tylko w lesie, ale także na łące, w ogrodzie, parku lub nad wodą. Czyhają wszędzie tam, gdzie są trawy i paprocie, tereny wilgotne - kleszcze, są bardzo podstępne a przez to niebezpieczne. Zagrażają nie tylko ludziom, ale również zwierzętom... Jak się skutecznie chronić?

- Nawet co trzeci kleszcz może przenosić krętki boreliozy, więc warto zadbać o profilaktykę. Należy osłonić nogi i ręce, założyć czapkę i zabezpieczyć się profilaktycznym środkiem chemicznym zakupionym w aptece. Po powrocie ze spaceru w miejscu, gdzie można spodziewać się kleszczy, niezbędna jest kontrola ciała - uczula Adrian Olesiński, ratownik medyczny. - W przypadku ugryzienia kleszcza należy jak najszybciej usunąć z ciała. Jest to zabieg prosty, bezbolesny i nie wymaga pomocy lekarskiej. Tym bardziej, że obecnie powszechnie dostępne są rozmaite przedmioty ułatwiające usunięcie kleszcza ze skóry. Są to m.in. różnego rodzaju lassa, haczyki czy przyssawki. Możemy go usunąć także zwykłymi szczypczykami. Kleszcza należy uchwycić jak najbliżej skóry, następnie wyciągać go wzdłuż osi wkłucia, lekko obracając. Gdy uda nam się wyciągnąć pajęczaka w całości, rankę należy przemyć środkiem odkażającym, a ręce umyć wodą z mydłem.

Nie polecam stosowania domowych metod polegających na smarowaniu kleszcza różnymi specyfikami. Ułatwiają wprawdzie usunięcie pasożyta, lecz jednocześnie odcinają mu dostęp do powietrza, co zwiększa u niego wydzielanie śliny i wymiocin wstrzykiwanych do krwi człowieka. A to skutkuje zwiększonym ryzykiem zakażenia poważnymi chorobami. 

Po usunięciu kleszcza ze skóry należy dokładnie sprawdzić, czy nie ma ich na naszym ciele więcej. Przez 30 dni po ugryzieniu należy zwracać uwagę na wystąpienie niepokojących objawów: rumienia czy podwyższonej temperatury oraz objawów podobnych do grypy. Gdy takie wystąpią, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

- Przypadki boreliozy zgłaszane są do nas - informuje Ewa Dróżdż, dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Starachowicach. - To bardzo uciążliwa choroba ze względu na sposób leczenia. Zakażenie może prowadzić do uszkodzenia układu krążenia, nerwowego oraz stawów. Jest to bardzo zdradliwa i przewlekła choroba, która prowadzi do uszkodzenia wielonarządowego. Objawy są grypopochodne a leczenie bardzo trudne. Dlatego lepiej zapobiegać niż leczyć. Oprócz odpowiedniego ubrania czy obuwia warto się zabezpieczyć w środki owadobójcze czy szczepienia ochronne (na odkleszczowe zapalenie mózgu cykl szczepienia składa się z trzech dawek - dwie pierwsze w odstępne 1-3 miesiące, a ostatnia 9-12 miesięcy od podania drugiej). Szczepienia najlepiej rozpocząć w okresie zimowym.

Sanepid nie poleca badania kleszczy.

- To nie ma sensu, bo nawet jeśli kleszcz był zakażony, nie ma pewności czy zakażenie przejdzie na człowieka. Dlatego najlepiej obserwować ciało po ukąszeniu. W razie niepokojących objawów (jak np. rumień wędrujący) wskazane jest podanie antybiotyku. Borelioza wymaga potwierdzenia poprzez badania krwi czy narastają przeciwciała. Tylko w lipcu mieliśmy sześć potwierdzonych przypadków - dodaje E. Dróżdż.

Jak mówi Dariusz Białoń, lekarz weterynarii problem z kleszczami jeśli chodzi o zwierzęta jest bardzo duży, zwłaszcza w sezonie, który niestety w polskich warunkach trwa cały rok, bo zdarzały się przypadki chorób odkleszczowych nawet w styczniu. 

- Taki szczyt sezonu jest na wiosnę i jesienią, kiedy kleszcze mocniej dają znać o sobie. Dlatego warto wcześniej zabezpieczyć nasze pupile przed ukąszeniem. Właściciel stosują różne środki ochrony zwierząt, są tabletki, płyny do wcierania skórę oraz obroże. Wszystkie te preparaty są skuteczne i działają przeciwkleszczowo, ale trzeba pilnować terminu skuteczności. Bo nie może tabletka na cztery tygodnie chronić przez trzy miesiące - mówi D. Białoń. - Sam kleszcz nie stanowi zagrożenia o ile nie jest zakażony i nie przenosi zakażenia. Te powodują ciężkie choroby dając niespecyficzne objawy. Najbardziej powszechna jest babeszjoza. Pies może być osłabiony, apatyczny, wykazuje niską wydolność fizyczną, to objaw, że rozwija się anemia, gdyż pasożyt ten atakuje krwinki czerwone. To schorzenie nieleczone prowadzi nawet do śmierci psa. Ale są na to skuteczne leki, tylko trzeba w porę reagować.             

Jak dodaje doktor Białoń nie ma w zasadzie dnia, by któryś z jego pacjentów nie przyszedł z chorobą odkleszczową. Oprócz wspomnianej babeszjozy są inne choroby odkleszczowe wywołane innymi pasożytami czy patogenami. Można je stwierdzić po badaniu krwi.     

***

Kleszcze

Groźne kleszcze są pasożytami, które powodują ukąszenia. Sam moment przekłucia naskórka i wysysania krwi jest nieodczuwalny, ponieważ wydzielina zwierzęcia działa znieczulająco. W miejscu ukłucia występuje jednak obrzęk, ból, swędzenie, zaczerwienie.  

Kleszcze są nosicielami różnych chorób z których najgroźniejsze to borelioza i odkleszczowe zapalenie opon mózgowych. Ale tylko niektóre kleszcze są nosicielami wirusów i bakterii. 

Do zakażenia człowieka dochodzi w trakcie ssania krwi przez kleszcza. Najczęściej do zakażenia może dojść w lesie (wilgotnym, liściastym lub mieszanym, nad stawem, brzegiem rzeki czy jeziora, a także na łące - bo trawy są doskonałym miejscem do bytowania kleszczy.   

Ze względu na niebezpieczne dla zdrowia powikłania zakażeń należy zachować szczególną ostrożność w okresie od wiosny do jesieni. Zakażenie krętkiem kleszczowym wywołującym boreliozę jest dość powszechne w Polsce a nie ma na to lekarstwa. Chorują prawie wszyscy, których ukąsił zakażony kleszcz.