Wapnowanie gleb w mieście i na wsi

Kwaśna lub bardzo kwaśna ziemia powoduje, że rośliny głodują. By podwyższyć poziom pH zbyt kwaśnej gleby należy uzupełnić niedobory wapnia przyswajalnego dla roślin. Wtedy zdecydowanie lepiej rosną. Na takie zabiegi można uzyskać dofinansowanie, gdzie i jakie?

Wapnowanie gleby to zabieg agrotechniczny pozwalający podwyższyć odczyn pH zbyt kwaśnej gleby i uzupełnić w glebie niedobory wapnia przyswajalnego dla roślin. Wskazaniem do wapnowania gleby jest nadmierne jej zakwaszenie, czyli niski odczyn pH. Odczyn ten można zmierzyć za pomocą kwasomierza lub oddając próbki gleby do analizy laboratoryjnej.

Prawidłowe określenie właściwości gleby, na jakiej zamierzamy uprawiać rośliny jest kluczowe z punktu widzenia upraw. Pomiar pH gleby w ogrodzie lub pobranie próbek gleby do analizy należy wykonać zawsze w kilku różnych miejscach, ze względu na możliwe różnice w pomiarach. Aby otrzymać pewne i precyzyjne wyniki, najlepiej jest pobrać próbki gleby i oddać je do badania w rolniczej stacji badawczej. Jest to kosztowne rozwiązanie, ale próba samodzielnego ustalenia właściwości gleby na działce czy w ogrodzie może mieć jeszcze bardziej kosztowne skutki. Nieprecyzyjne wyniki mogą spowodować tzw. niewłaściwe nawożenie, co z kolei może przynieść skutki odwrotne od zamierzonych.

Za glebę kwaśną, uważa się glebę o odczynie pH 6,5 lub niższym, przy czym gleby o pH niższym niż 4,5 określa się jako gleby bardzo kwaśne, gleby o odczynie pH 4,6-5,5 - jako gleby kwaśne, zaś gleby o odczynie pH 5,6 - 6,5 - jako lekko kwaśne.

Wymagania roślin co do kwasowości gleby są różne i wartość pH gleby należy doprowadzić do wartości wymaganej dla uprawianej grupy roślin. Najszybciej zakwaszeniu ulegają gleby lekkie, narażone na wymywanie składników mineralnych do głębszych warstw gleby. W przypadku gleb ciężkich proces ewentualnego zakwaszenia przebiega wolniej i te gleby rzadziej wymagają wapnowania.

Wapnowanie trawnika w ogrodzie jest zabiegiem często polecanym w celu poprawy jakości trawy, pozbycia się chwastów i mchu. Zabieg ten może jednak okazać się szkodliwy, jeżeli wykonamy go niepoprawnie lub w niewłaściwym terminie. Wapnowanie gleby najlepiej prowadzić jesienią, kiedy zebraliśmy plony z działki, a rośliny wchodzą w stan spoczynku. Można o ten zabieg pokusić się wiosną, ale należy najbardziej wydłużyć czas od wapnowania do wysiewu czy sadzenia nowych roślin.

Nawozy wapniowe powinno się rozsiewać równomiernie i mieszać z górną warstwą gleby, w której rozwijają się korzenie większości roślin. Wapnowanie najlepiej przeprowadzić przy suchej pogodzie, nie wolno wapnować na glebę mokrą!

Są różne rodzaje nawozów wapniowych. Można przeprowadzić je za pomocą nawozów wapniowych węglanowych lub tlenkowych. Bezpieczniejsze są nawozy wapniowe węglanowe, takie jak np. wapniak rolniczy mielony, kreda posodowa, mączka wapienna, czy granulowane wapno kredowe, gdyż działają one wolniej i stwarzają mniejsze ryzyko przenawożenia. Można je stosować w większych dawkach i nadają się na wszystkie rodzaje gleb, w tym na gleby lekkie. Są one bezpieczne na mniejszych powierzchniach i można ich używać w ogródku czy na działce.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach prowadzi nabór wniosków w ramach programu pn. "Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie". Zwiększeniu uległa pula środków przeznaczonych do wydatkowania na dofinansowanie zadań z terenu województwa świętokrzyskiego na lata 2020-2022 w ramach tego programu z 2.000.000 zł do 4.000.000 zł.

O dofinansowanie na wapnowanie mogą się ubiegać posiadacze użytków rolnych o pH gleby poniżej lub równej 5,5 i powierzchni nieprzekraczającej 75 ha.

O dofinansowanie w formie dotacji można się starać w terminie do 31 grudnia 2022 roku.

W ramach naboru rozpatrywane będą jedynie wnioski przyjęte przez Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze (OSChR) w terminie od dnia 01.01.2020 r. do dnia 31.12.2022 r. i przesłane przez OSChR do biura Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach.

Przedsięwzięcia objęte dofinansowaniem realizowane będą do 31.12.2023 roku

Dofinansowanie obejmuje wyłącznie koszty zakupu:

- wapna nawozowego odpowiadającego typom wapna nawozowego, określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 września 2010 r. w sprawie sposobu pakowania nawozów mineralnych, umieszczania informacji o składnikach nawozowych na tych opakowaniach, sposobu badania nawozów mineralnych oraz typów wapna nawozowego (Dz. U. Nr 183, poz. 1229)

- środka wapnującego, o którym mowa w przepisach rozporządzenia (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. w sprawie nawozów, z wyłączeniem kosztów transportu i rozsiewania

Poziom dofinansowania wynosi:

- do 300 zł/t czystego składnika odkwaszającego (CaO oraz MgO) dla gospodarstw o powierzchni nie przekraczającej 25 ha użytków rolnych;

- do 200 zł/t czystego składnika odkwaszającego (CaO oraz MgO) dla gospodarstw o powierzchni nie przekraczającej 50 ha użytków rolnych;

- do 100 zł/t czystego składnika odkwaszającego (CaO oraz MgO) dla gospodarstw o powierzchni nie przekraczającej 75 ha użytków rolnych.

Zgłoszone do dofinansowania zadania mogą zostać wyznaczone do przeprowadzenia kontroli przez Okręgową Stację Chemiczno-Rolniczą w Kielcach w celu potwierdzenia uzyskania efektu rzeczowego i ekologicznego.

Szczegółowe warunki dofinansowania zadań określone są w treści programu: Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie.

Wnioski należy składać do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Kielcach, ul. Wapiennikowa 21, 25-112 Kielce lub innej na terenie kraju.

Wzór Wniosku dostępny jest na stronie internetowej Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Warszawie www.schr.gov.pl oraz stronie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach www.wfos.com.pl.