Czy wzrosną ceny za odbiór odpadów?

Śmieci znów znalazły się w centrum uwagi mieszkańców, a to dlatego, że ich wywóz może ponownie zdrożeć. W prasie i telewizji co i rusz słyszy się o podwyżkach za odbiór odpadów zarówno w miastach jak i gminach wiejskich. Przypomnijmy, że dotychczasowa umowa z firmą odbierającą odpady od mieszkańców naszej gminy wygasa z końcem tego roku.
Nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi funkcjonuje od 2012 roku. Przepisy prawa nałożyły wówczas na gminy obowiązek zorganizowania gminnego systemu śmieciowego. Do tego czasu właściciel nieruchomości miał swobodę w wyborze firmy, która odbierała od niego śmieci. Zmiany w prawie spowodowały, że wybór takiego przedsiębiorcy należy tylko i wyłącznie do gminy. Pod koniec 2012 roku Rada Gminy w Pawłowie uchwaliła stawki za wywóz odpadów. Były one porównywalne z kwotami, jakie mieszkańcy płacili poprzednio firmie wywozowej na podstawie indywidualnych umów. Przez kolejne lata mimo nowych przetargów stawki te nie ulegały zmianom i utrzymywały się na niskim poziomie. Udawało się to m.in. dzięki dużej konkurencji bo w postępowaniach brało udział kilka firm. Sytuacja diametralnie zmieniła się w 2019 roku. Po ogłoszeniu kolejnego 2-letniego przetargu w postępowaniu udział wzięła tylko jedna firma, a jej oferta była dwukrotnie wyższa od zakładanych przez gminę kosztów. W związku z tym postępowanie unieważniono i ogłoszono nowy przetarg tym razem na rok. Ponownie zgłosiła się tylko ta jedna firma, a jej oferta nadal była dwukrotnie wyższa od zakładanych przez gminę środków. Wobec zbliżającego się końca obowiązującej umowy i braku zainteresowania ze strony innych podmiotów gmina podpisała umowę. Kwota zaproponowana przez firmę w ofercie przełożyła się na wzrost opłat za odpady o 70%. Była to pierwsza podwyżka za śmieci od 2012 roku.

Z roku na rok maleje liczba firm, które biorą udział w przetargach. W ciągu ostatnich dwóch lat w ponad połowie gmin w naszym województwie o zamówienie ubiegał się tylko jeden przedsiębiorca. Jednocześnie widać, że tam gdzie o kontrakt z gminą walczy większa liczba firm mieszkańcy płacą taniej za odbiór śmieci. Kolejnym poważnym problemem, przed którym stanęły gminy jest brak odpowiedniej ilości instalacji na rynku, gdzie można przetwarzać zebrane od mieszkańców odpady. Ich właściciele zwracają uwagę na rosnące ceny energii czy koszty pracownicze lub ogólny brak rąk do pracy, a także koszty zagospodarowania odpadów. Jeszcze parę lat temu instalacje odzysku płaciły firmom za dostarczony posegregowany odpad. Teraz jest inaczej. Za odpady z tworzyw sztucznych zbieranych w żółtych workach firma dzisiaj musi zapłacić na instalacji odzysku ok. 150 zł netto za tonę. Podobnie jest ze szkłem, gdzie za każdą tonę trzeba w hucie szkła zapłacić 30-40 zł. Jednak warunkiem przyjęcia tych odpadów jest ich bardzo dobra jakość tzn. brak zanieczyszczeń w strumieniu odpadów. Odpady zanieczyszczone (np. zakrętki od słoików w workach ze szkłem) powodują, że koszt ich odzysku jest dużo większy. Jeszcze gorsza sytuacja jest na rynku opon, gdzie brakuje instalacji do przerobu tego typu odpadów. Zdecydowana większość gmin wprowadziła ograniczenia w ilościach odebranych opon, w celu zmniejszenia kosztów. Podobnie jak z oponami duży problem jest z zagospodarowaniem odpadów wielkogabarytowych, których ilość z roku na rok rośnie. Na początku 2019 roku koszt za tonę tych odpadów oscylował w kwocie 230 zł, a pod koniec roku urósł do 550 zł. Bardzo duży kłopot rodzi rosnąca ilość odpadów zmieszanych (niesegregowanych) wytwarzanych w ciągu roku przez mieszkańców w naszej gminie (1200 ton rocznie), a także zwiększenie tzw. opłaty marszałkowskiej (opłata za każdą tonę odpadów poddanych do składowania). Dla podkreślenia znaczenia tego problemu warto wspomnieć, że koszt przyjęcia na składowisku jednej tylko tony wynosi obecnie 270 zł netto. Będzie to miało znaczenie w przyszłym roku kiedy to gmina zapłaci firmie wywozowej za każdą tonę odebranych odpadów.

We wrześniu 2019 roku miała miejsce duża nowelizacja prawa w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Zgodnie z nowymi przepisami gmina będzie rozliczać się z firmą od każdej tony odebranych odpadów. Dotychczas obowiązywało rozliczenie ryczałtowe, zgodnie z którym gmina płaciła firmie stałą kwotę bez względu na ilość wytworzonych przez mieszkańców odpadów. Nie zmieniła się zasada samofinansowania systemu zgodnie, z którą gmina tak kalkuluje stawki za odpady, aby wystarczyło ich na pokrycie wszystkich kosztów systemu. Nasza gmina w celu obniżenia kosztów m.in. pod koniec 2015 roku zakupiła i bezpłatnie dostarczyła do mieszkańców pojemniki na odpady zmieszane. Zakup ten pozwolił na bez kosztową zmianę firmy wywożącej odpady po zakończeniu umowy. Nowy przedsiębiorca nie musiał dostarczać do mieszkańców swoich pojemników, a przez to obciążać system dodatkowymi kosztami.

Warto podkreślić że nasza gmina jest bardzo zróżnicowana pod względem linii zabudowy, a na liście z tzw. trudnym dojazdem znajduje się blisko 100 nieruchomości. To powoduje duże koszty transportu. Z końcem roku wygasa umowa z firmą P.H-U. ZIELIŃSKI z Rakowa, która przez ostatnie 12 miesięcy świadczyła usługę odbierania odpadów z tereny naszej gminy. W związku z tym urząd ogłosił nowe postępowanie przetargowe. Po wyłonieniu wykonawcy na przyszły rok przekonamy się czy ceny za wywóz odpadów z naszej gminy wzrosną. Jak pokazują przykłady okolicznych gmin, które już rozstrzygnęły postępowania wzrost cen nastąpił o ok. 100% w stosunku do dotychczasowych. Niestety podobnie może być również u nas. Dlatego już dzisiaj każdy mieszkaniec naszej gminy musi zacząć dobrze segregować odpady, w przeciwnym razie opłaty za śmieci rokrocznie będą rosły. Bez wątpienia ważnym aspektem w celu poprawy sytuacji będzie samokontrola społeczna. To my sami musimy być strażnikami przestrzegania prawa, dzięki czemu unikniemy diametralnych podwyżek za wywóz odpadów.