Tętnią życiem jak dawniej

Starachowicki rynek czy też Wąchock w nowej krasie, to jedne z wielu przywróconych do życia przykładów miast, które za sprawą rewitalizacji wkroczyły w nowy etap. Niegdyś zdegradowane tereny odzyskały dawną świetność, napawając optymizmem mieszkańców. Podobne perspektywy na przyszłość daje nowe unijne rozdanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020.

Gospodarcze ożywienie

Rewitalizacja, jako ożywienie tego, co już zapomniało dawne lata swojej świetności, stanowi szansę dla zdegradowanych obszarów miast, które utraciły pierwotną funkcję. By tchnąć w nie nowego ducha, potrzebny jest nie tylko pomysł na zagospodarowanie i przywrócenie dawnej funkcji. Realizacja wymaga finansowych nakładów, które pozwolą przywrócić do życia, będący w stanie kryzysu, obszar.  

Doskonałym przykładem działań urbanistycznych i planistycznych, koordynowanych przez lokalną administrację samorządową, jest „rewitalizacja przestrzeni publicznej placu Rynku z przyległymi ulicami w Starachowicach”. Opiewający na sumę ponad 21 mln zł projekt realizowany w latach 2011-13 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 uzyskał blisko 10 mln zł dofinansowania z funduszy unijnych.

Tak pokaźny zastrzyk gotówki pozwolił nie tylko przywrócić płytę rynku do dawnej świetności, ale również nadać nowy - nawiązujący do tradycji - charakter przyległych do rynku ulic, jak Wysoka, Niska, Krótka, Kościelna, Iłżecka, Kręta, Rzemieślnicza. W sumie ponad 2,5 ha powierzchni, która zmieniła się nie do poznania.

- Realizacja tego projektu ma na celu nie tylko promocję miasta Starachowice, ale podniesienie jego ogólnej atrakcyjności, rozwój zrównoważonej turystyki, ogólny rozwój społeczno-gospodarczy oraz zwiększenie popularności tego miejsca wśród mieszkańców miasta - zapowiadali ówcześni włodarze.

W marcu 2012 roku prace ruszyły pełną parą. Dzięki nim zmieniła się mała architektura związana m.in. z rozmieszczeniem terenów zielonych, wycięciem starych drzew, posadzeniem nowych. Powstały nowe klomby, na rynku pojawiły się ławki, wybudowane zostały fontanny. Zmieniła się lokalizacja pomników. Odwołaniem do historii miasta były użyte do budowy materiały: skały, rudy metali i woda. Za sprawą koncepcji rynku otwartego, przestrzeń zyskała nie tylko nowy wygląd, ale także nową jakość życia, stając się miejscem wydarzeń kulturalnych.

Już nie tylko miasto humoru

Pierwszy etap rewitalizacji miejscowości Wąchock spowodował prawdziwy renesans słynącego z dowcipów miasteczka. Wartość tego projektu, który realizowany był również w poprzedniej perspektywie finansowej, wynosiła blisko 11 mln zł, z czego dofinansowanie z Unii Europejskiej to aż 6 mln zł. 

Przebudowa obejmowała centrum samego Wąchocka. Szeroki zakres prac uwzględniał rys historyczny istniejących obiektów, rzeźb i budynków (nowa elewacja Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury przy ul.Kolejowej oraz budynkiem poczty), które poddane zostały renowacji. Oprócz tego powstały nowe nawierzchnie (m.in. ul. Kościelna) oraz nowoczesny kompleks sportowy (boiska do gry, kort tenisowy, siłownia napowietrzna) ze skate parkiem oraz placem zabaw. Inwestycja ważna z punktu widzenia mieszkańców i władz gminy Wąchock, spowodowała napływ turystów, którzy chętnie spędzają tu swój wolny czas oddając się czynnej rekreacji w obrębie zbiornika wodnego. Zagospodarowanie tego terenu, nowe nawierzchnie, chodniki, nasadzenia roślinne, stylowe ławki - wszystko to sprawiło, że Wąchock nie może narzekać na brak amatorów lekkoatletyki, jazdy na rowerze, rolkach itp. M.in. z myślą o przyjezdnych powstały nowe parkingi, zaplecze sanitarne, elementy małej architektury, „dół” z dowcipów o Wąchocku, Aleja Humoru, pomnik Sołtysa, który słynie na całą Polskę.

Nowa perspektywa - nowe szanse

Starachowice i Wąchock skorzystały z możliwości, jakie dawał RPOWŚ na lata 2017-2013. Perspektywa 2014-2020 to nowe rozdanie a w nim działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich. Jego celem, podobnie jak w latach ubiegłych jest wzmocnienie rozwoju społeczno-gospodarczego, fizycznego i przestrzennego obszarów miejskich, w tym poprzemysłowych. O dofinansowanie na ten cel mogą wnioskować jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty działające w jego imieniu. To również szansa dla przedsiębiorstw, spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych, jednostek administracji rządowej czy instytucje kultury.

W ramach działania wsparcie znajdą przedsięwzięcia z zakresu: przebudowy, adaptacji zdegradowanych budynków, obiektów, terenów i przestrzeni w celu przywrócenia lub nadania im nowych funkcji społecznych, gospodarczych, edukacyjnych, kulturalnych lub rekreacyjnych. Co ważne muszą być one komplementarne z inwestycjami w ramach EFS, wspierać integrację społeczną, przyczyniać się do zmniejszenia ubóstwa oraz prowadzić do zwiększenia zatrudnienia.

Wsparcie będzie udzielane projektom przyczyniającym się do wzrostu estetyki przestrzeni publicznej w zakresie m.in.: infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, drogowej, kulturalnej, edukacyjnej, turystycznej, rekreacyjnej, zaopatrzenia w energię elektryczną, oraz systemów monitorowania bezpieczeństwa w miejscach publicznych. Wszystkie przedsięwzięcia muszą uwzględniać konieczność dostosowania infrastruktury i wyposażenia do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Preferowane są projekty uwzględniające zastosowanie konkursu architektonicznego, architektoniczno - urbanistycznego i urbanistycznego, zorientowane na efektywne wykorzystanie energii oraz zastosowanie odnawialnych źródeł energii.

Dofinansowanie na jakie można liczyć wynosi nawet 85 proc. (w przypadku projektów nie objętych pomocą publiczną). Nabór wniosków, który potrwa do końca roku, prowadzony jest przez Departament Wdrażania EFRR Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego.

EWELINA JAMKA

Marek Szczepanik, członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego

Rewitalizacja jest jednym z priorytetów działania samorządu województwa świętokrzyskiego. Naszą rolą jest umożliwianie i upowszechnianie działań rewitalizacyjnych w najbardziej zdegradowanych obszarach miast, różnej wielkości i o różnej skali problemów. Jak wynika z naszych spostrzeżeń, zaangażowanie unijnych funduszy, konieczne jest w wielu sferach życia, jak np. mieszkalnictwo, ochrona środowiska, edukacja, rynek pracy, ochrona zabytków, kultura, sport itd. Tylko prowadzony w sposób kompleksowy, proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, może przynieść pożądane efekty. Nasz główny cel to satysfakcja i zadowolenie mieszkańców, którzy - jak pokazują dotychczasowe doświadczenia - chętnie korzystają z obiektów pełniących nowe funkcje, np. kulturalne, rekreacyjne, społeczne czy gospodarcze. To nasz wspólny wkład w przyszłość regionu i kraju.

 

Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

Powiat starachowicki obsługiwany jest przez Główny Punkt Informacyjny w Kielcach, przy ul. Św. Leonarda 1. Godziny pracy:  poniedziałek: od 8.00 do 18.00, wtorek - pt.: od 8.00 do 16.00, tel. 41 343-22-95, 41 340-30-25, 41 301-01-18, infolinia 800-800-440.

Artykuł jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020