Tablice życia dla emerytów

Od kwietnia zmieniły się tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Dają one podstawę do obliczenia emerytur z nowego systemu. Kto i na co może liczyć? - wyjaśnia Paweł Szkalej, rzecznik prasowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach.

Nasi emeryci pytają o nowe przeliczenia świadczeń emerytalnych w związku z nowymi "tablicami życia". - Czy mam szanse na wyższe świadczenie? Czy każdy może złożyć wniosek? - pyta Czytelnik.

- Nowe tablice Głównego Urzędu Statystycznego nie są dla wszystkich emerytów. Faktycznie od kwietnia zmieniły się tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Dają one podstawę do obliczenia emerytur z nowego systemu. Nowe tablice są korzystniejsze dla przyszłych emerytów. Emerytura 60-latka będzie wyższa o 3,7 proc. niż na podstawie poprzedniej tablicy, a 65-latka o 4,1 proc.

- Skąd te zmiany?

- Po raz kolejny nastąpił spadek średniego dalszego trwania życia we wszystkich przedziałach wiekowych. Jest to spowodowane większą umieralnością. W ub. roku odnotowano 519 tys. zgonów, czyli o 33 tys. więcej niż w 2020 r. oraz o 111 tys. więcej niż w 2019 r. Im większa umieralność tym tablice trwania życia, które są niezbędne do obliczenia emerytury z nowego systemu, są korzystniejsze.

- Jak oblicza się nową emeryturę?

- Ustalenie wysokości emerytury to działanie matematyczne. Należy podzielić sumę zwaloryzowanych składek emerytalnych zgromadzonych na koncie w ZUS (od stycznia 1999 r.) i zwaloryzowanego kapitału początkowego (za okres do 31 grudnia 1998 r.) przez przeciętne dalsze trwanie życia. W tablicy jest ono wyrażone w miesiącach, które statystycznie emeryt powinien przeżyć. Im większy licznik oraz mniejszy mianownik tym wynik, czyli wysokość emerytury, będzie wyższy.

- Lepiej się spieszyć z odejściem na emeryturę, czy lepiej poczekać?

- ZUS korzysta z nowej tablicy GUS od 1 kwietnia m.in. do obliczenia emerytury z nowego systemu dla osób, które przejdą na to świadczenie między kwietniem br. a marcem przyszłego roku. Osoby, które kończą wiek emerytalny w tym okresie, nie muszą wcale spieszyć się z przejściem na emeryturę, aby skorzystać z tegorocznej tablicy. Przyznając emeryturę, ZUS zawsze sprawdza, czy dla zainteresowanego korzystniejsze jest przyjęcie do obliczeń danych z tablicy trwania życia, która obowiązuje w momencie złożenia wniosku o emeryturę, czy ukończenia wieku emerytalnego. Natomiast osoby, które mimo ukończonego wieku emerytalnego odłożyły decyzję o przejściu na emeryturę, będą mogły skorzystać z nowych tablic, o ile zakończą zatrudnienie do 30 marca 2023 r. i złożą wniosek o emeryturę do 31 marca 2023 r.

- Kto jeszcze na tym skorzysta?

- Z nowych tablic skorzystają również osoby, które mają już przyznaną emeryturę z nowego systemu, ale wypłata świadczenia jest zawieszona ze względu na nierozwiązanie stosunku pracy. Warunkiem zastosowania aktualnych tablic do wyliczenia ich świadczeń jest zakończenie zatrudnienia do 30 marca 2023 r. i złożenie wniosku o podjęcie wypłaty emerytury nie później niż do 31 marca 2023 r.

- Kogo zatem nie obejmą nowe tablice?

- Co do zasady nowe tablice nie dotyczą osób, które już przeszły na emeryturę. Przeliczenie emerytury jest możliwe w ściśle określonych sytuacjach, na przykład, gdy emeryt po przyznaniu świadczenia pracuje i odprowadza składki emerytalne. Raz na rok lub po ustaniu zatrudnienia może je sobie doliczyć do świadczenia. Nowa tablica zostanie wykorzystana wyłącznie dla emerytów z tzw. nowego systemu w odniesieniu do dodatkowych, a nie wszystkich składek.