Żelazne Korzenie po raz dwunasty!

19-20 maja na terenie Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach po raz 12-sty odbędzie się impreza plenerowa "Żelazne Korzenie" - Warsztaty Archeologiczne "Człowiek i żelazo w pierwszych wiekach naszej ery".


O wartości lokalnego dziedzictwa kultury materialnej i sposobach jego kultywowania opowiada archeolog Andrzej Przychodni – prezes Świętokrzyskiego Stowarzyszenia Dziedzictwa Przemysłowego - głównego organizatora warsztatów. Współorganizatorem jest Powiat Starachowicki i Muzeum.

"Żelazne Korzenie" to impreza edukacyjna, która jest "żelaznym" punktem w kalendarzu imprez Powiatu Starachowickiego i wrosła "jak korzenie" w grunt pod Wielkim Piecem w Starachowicach. Powstała z myślą o upowszechnieniu dziedzictwa przeszłości, prezentowanego m.in. w ramach "Dymarek Świętokrzyskich" (w tym roku już po raz 50-ty!). Majowy termin umożliwia zorganizowane przyjazdu grup szkolnych, które są głównym adresatem wydarzenia. Na terenie Muzeum grupy mają do dyspozycji szeroki wybór ścieżek związanych z regionalnymi "żelaznymi korzeniami", które nie tylko obejmują nasze warsztaty, ale także ekspozycje muzealne. Dlatego w 2004 roku powstał tu Archeopark, którego oblicze udało się w ciągu ostatniego miesiąca mocno zmienić. W miejsce zdegradowanych przez czynniki atmosferyczne i upływ czasu obiektów powstały nowe, co sprawia, że scenografia tegorocznych warsztatów będzie dla zwiedzających szczególnie atrakcyjna.

Już od roku 1999, dzięki staraniom Powiatu Starachowickiego, nasze Stowarzyszenie miało możliwość dokonywania na terenie "Wielkiego Pieca" prezentacji związanych z hutnictwem żelaza, czy innymi rzemiosłami okresu wpływów rzymskich (I-IV w. n.e.). Starożytni hutnicy świętokrzyscy pozostawili ślady swej działalności także w dolinie Kamiennej, a stanowiska dymarskie znane są też z terenu Starachowic. "Żelazne Korzenie" wskazują zatem, że w tym miejscu uzyskiwanie żelaza posiada tradycje sięgające bardzo odległej przeszłości. Uruchomienie produkcji hutniczej w okresie nowożytnym właśnie tutaj jest kolejnym etapem wielopokoleniowej pracy, którą w czasie naszych warsztatów można porównać do trudu i warunków życia antycznych hutników. Ciekawym przykładem, jak antyczne dziedzictwo przemysłowe oddziałuje na teraźniejszość, jest ustanowienie przez Starostę Starachowickiego Honorowej Nagrody Gospodarczej pn. "Żelazny Pierścień" za zasługi na rzecz rozwoju gospodarczego Powiatu Starachowickiego. Nagrodę stanowi statuetka przedstawiająca powiększony sygnet żelazny z obręczą, a pierwowzór statuetki został odnaleziony przez archeologów w roku 1930 na cmentarzysku z pierwszych wieków naszej ery właśnie w Starachowicach, w dolinie rzeki Kamiennej.

Ponieważ są to warsztaty archeologiczne, zatem można tu wziąć udział w symulowanych badaniach wykopaliskowych i na jakiś czas zamienić się w odkrywcę świadectw odległej przeszłości. Na stanowiskach rzemieślniczych można zapoznać się z technikami wytwarzania różnych przedmiotów użytkowanych m.in. przez starożytnych hutników - dawnych mieszkańców naszego regionu. Część stanowisk umożliwia dokonywanie prób samodzielnego wykonywania naczyń ceramicznych, tkania krajek na tabliczkach, szycia "starożytnego" obuwia czy wytwarzania szklanych paciorków. Można też będzie wspomóc ekipę hutniczą w budowaniu pieca dymarskiego czy w dostarczaniu powietrza do wnętrza pieca z użyciem miecha. Z pewnością atrakcjami będą: kosztowanie przysmaków kuchni antycznej, podziwianie występów gladiatorów, czy porównywanie stroju i uzbrojenia Germanów, Celtów oraz Rzymian. W tym urokliwym zakątku dawnego zakładu wielkopiecowego, jakim jest starachowicki Archeopark, umożliwiamy przez dwa dni wgląd w różne dziedziny życia w starożytności. Taka interaktywna forma spotkań z publicznością jest "żywą lekcją historii", dzięki czemu poszerzanie wiedzy nie powinno nużyć naszych odbiorców. "Ścieżka wojownika", lekcje łucznictwa oraz gry i zabawy antyczne sprawią, że nikt nie powinien czuć się na "Żelaznych Korzeniach" zmęczony nadmiarem przyswajanych wiadomości.

Corocznie liczne grupy odwiedzają nasze warsztaty (łącznie ok. 1200 osób), co świadczy o atrakcyjności ich formuły. Corocznie ulega on pewnym modyfikacjom. Już w roku ubiegłym postanowiliśmy zaprezentować uczestnikom cykl uzyskiwania żelaza w sposób możliwie najbardziej zbliżony do antycznego procesu. "Wytop"1 będzie zakończony wstępnym obkuwaniem - scalaniem wydobytej z pieca łupki żelaznej. Obserwując tę czynność oraz późniejszą obróbkę metalu na stanowisku kowalskim, każdy z naszych gości mógł się przekonać, skąd wzięło się popularne porzekadło o kuciu żelaza - póki gorące. Atrakcją wprowadzoną w roku bieżącym będzie niecenie ognia z użyciem dużego drewnianego świdra ogniowego przez drużyny wyłonione spośród uczestników warsztatów. Jest to działanie, które ma w odbiorców "Żelaznych Korzeni" tchnąć ducha współpracy i radości wspólnego poznawania pradziejów naszych ziem. Można dodać, że rytuał ten posiada słowiański rodowód i został wprowadzony do naszego projektu przez przyjaciół z białoruskiego Brasławia, którzy w tym roku pomagali nam też owocnie przy rewitalizacji części Archeoparku.

Dokładniejsze informacje o programie imprezy można uzyskać na stronie: www.korzenie.gimnazjum.com.pl.



Rezerwację biletów (8 zł/os) prowadzi Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach, tel.: 783 730 094 lub email: [email protected]