Zakaz wydawania mediów samorządowych

Oświadczenie w sprawie konieczności zakazu prowadzenia mediów przez władze samorządowe

Stowarzyszenie Gazet Lokalnych, Stowarzyszenie Mediów Lokalnych, Izba Wydawców
Prasy, Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Sieć Obywatelska Watchdog Polska
popierają propozycję Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawioną w
dokumencie Europejski Akt o Wolności Mediów - koncepcja wdrożenia do polskiego
porządku prawnego, dotyczącą zakazu prowadzenia mediów przez samorządy.

Propozycja Ministerstwa to długo wyczekiwane rozwiązanie dotyczące szkodliwego de
facto dla wolności słowa i interesu społecznego wydawania prasy przez samorządy.
Obowiązkiem władzy jest tworzyć warunki dla realizacji wolności słowa, także przez
tworzenie warunków działania w pełni niezależnym mediom. A jednym z zadań owych
niezależnych mediów jest kontrolowanie działań władz samorządowych. Z tej podstawowej
przyczyny, władza samorządowa nie może prowadzić swoich mediów, gdyż czyniąc to
wolność tę pośrednio ogranicza - stanowiąc konkurencję dla niezależnych od niej tytułów.

Nie może być mowy o uczciwej konkurencji, gdyż władze samorządowe wydają swoje
pisma w oderwaniu od zasad rynkowych. Gazety samorządowe są często bezpłatne,
bywa, że teksty do nich piszą urzędnicy lub pracownicy instytucji samorządowych. W wielu
tzw. gazetach samorządowych sprzedawane są reklamy, co w każdym takim przypadku,
podważa podstawy ekonomiczne wydawców niezależnych.

Promocja władz samorządowych nie jest też tożsama z promocją gminy, ani wspieraniem i
upowszechnianiem idei samorządowej. Nie jest też zwykłą działalnością wydawniczą
wydawanie gazety przez władzę, to przeciwieństwo samorządności. To niszczenie
niezależnych głosów i zaangażowania mieszkańców w życie wspólnoty.

Wydawanie gazety przez władze samorządowe nie jest też realizacją prawa do informacji.
Ustawa o dostępie do informacji publicznej dokładnie określa w jakim trybie następuje
informowanie przez władze publiczne. Wydawanie gazety nie jest takim trybem. Daje
natomiast możliwości działań propagandowych, które nie są tożsame z zapewnieniem
dostępu do informacji. Właściwym środkiem realizacji przez władze samorządowe tego
prawa jest BIP lub wydawanie biuletynów informacyjnych, które nie mają charakteru
niezależnej prasy i nie podkopują sytuacji ekonomicznej prywatnych wydawców.

Propozycja Ministerstwa w zakresie tzw. mediów samorządowych jest dawno oczekiwaną
reakcją na zaburzanie równowagi na rynku lokalnych mediów i jest zgodna z celami
Europejskiego Aktu Wolności Mediów. Obrona obecnego stanu rzeczy przez
przedstawicieli organów samorządu lokalnego lub związki samorządów jest w istocie
nadużywaniem prawa do wolności słowa w interesie utrzymania władzy nawet kosztem
rzeczywistych potrzeb lokalnych społeczności.

Oczekujemy, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Rząd, a następnie Sejm,
Senat i Prezydent RP konsekwentnie wprowadzą zakaz prowadzenia mediów przez
władze samorządowe, zgodnie z postulatami zgłaszanymi już do bardzo dawna przez
organizacje reprezentujące niezależnych wydawców i wykluczą możliwość korzystania ze
zwyczaju, który niszczy prawdziwą samorządność.

Andrzej Andrysiak, Stowarzyszenie Gazet Lokalnych

Katarzyna Batko-Tołuć, Sieć Obywatelska Watchdog Polska
Marek Frąckowiak, Izba Wydawców Prasy
Piotr Piotrowicz, Stowarzyszenie Mediów Lokalnych
Konrad Siemaszko, Helsińska Fundacja Praw Człowieka