Złamanie rzepki kolana - jak je leczyć?

Rzepka to niewielkich rozmiarów kość, która odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu stawu kolanowego. Chroni go, stabilizuje oraz wspomaga pracę mięśnia czworogłowego uda. Każdy uraz rzepki, a zwłaszcza jej złamanie, stanowi poważną kontuzję, która niemal zawsze wymaga podjęcia specjalistycznego leczenia i rehabilitacji. Co świadczy o tym, że doszło do złamania rzepki? I jak wygląda proces leczenia tego urazu?

Do złamania rzepki dochodzi najczęściej w wyniku bezpośredniego urazu, np. silnego uderzenia lub upadku na zgięte kolano. Taka sytuacja może się zdarzyć podczas wypadku komunikacyjnego, uprawiania sportu, a nawet zwykłego poślizgnięcia się na mokrej nawierzchni. Znacznie rzadziej rzepka pęka na skutek gwałtownego skurczu mięśni (złamanie awulsyjne), który może wyrwać fragment kości.

Ryzyko złamania zwiększa się u osób starszych, u których z wiekiem dochodzi do osłabienia kości i spadku gęstości tkanki kostnej, ale także u sportowców, szczególnie w sportach kontaktowych. Niemniej, każdy z nas narażony jest na taki uraz przy zwykłym upadku i zderzeniu kolana z twardą powierzchnią.

Najbardziej charakterystycznym objawem złamania rzepki jest nagły, ostry ból w przedniej części kolana, pojawiający się bezpośrednio po urazie. Towarzyszyć mu mogą:

• obrzęk i zasinienie kolana,
• trudność lub niemożność wyprostowania nogi,
• ból przy próbie poruszania stawem,
• wyczuwalne przemieszczenie fragmentów kości (w przypadku złamań otwartych lub z przemieszczeniem),
• pojawienie się krwiaka z przodu kolana,
• uczucie niestabilności.

W przypadku podejrzenia złamania rzepki kolana niezbędna jest pilna konsultacja z lekarzem – najlepiej ortopedą specjalizującym się w diagnostyce urazów kolana. Ortopeda kolano zbada manualnie, zleci konieczne badania obrazowe (RTG, tomografia komputerowa) i dobierze odpowiednią metodę leczenia. W sytuacji, gdy istnieje ryzyko innych patologii, do których możemy zaliczyć np. uszkodzenie więzadła rzepki lub przyczepów ścięgna czworogłowego uda, niezbędne może okazać się także wykonanie badania USG.

Metoda leczenia zależy w tym przypadku od rodzaju złamania rzepki. Rzepka może pęknąć w linii prostej, roztrzaskać się na kilka części lub ulec przemieszczeniu. Każda z tych sytuacji wymaga innego podejścia.

• W przypadku złamań bez przemieszczenia i z zachowaną ciągłością aparatu wyprostnego stosuje się zwykle leczenie zachowawcze. Polega ono na unieruchomieniu kolana w ortezie lub gipsie na okres kilku tygodni oraz ograniczeniu obciążania kończyny. Pacjent otrzymuje także zalecenie stosowania odpowiednich leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
• Jeśli doszło do przemieszczenia odłamów kostnych lub uszkodzenia aparatu wyprostnego, najczęściej konieczna jest operacja. Podczas procedury operacyjnej wykonuje się zespolenie rzepki za pomocą takich materiałów jak: śruby, druty lub płytki. Celem zabiegu jest przywrócenie anatomicznej ciągłości kości i jak najszybsze rozpoczęcie procesu rehabilitacji.

Bez względu na to, jaka metoda leczenia została zastosowana przy leczeniu złamania rzepki kolana, istotne jest, aby możliwie jak najszybciej wdrożyć odpowiedni plan rehabilitacyjny. Jego celem jest przywrócenie pełnego zakresu ruchu w stawie kolanowym, odbudowa siły mięśniowej oraz zapobieganie przykurczom.

Rehabilitacja może obejmować m.in.:

• ćwiczenia zakresu ruchu (zarówno bierne, jak i aktywne),
• ćwiczenia wzmacniające mięśnie ud i pośladków,
• fizykoterapię (np. krioterapię, laseroterapię, elektrostymulację),
• naukę prawidłowego obciążania kończyny i chodzenia.

Czas powrotu do pełnej sprawności może wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy – zależnie od rodzaju złamania, wieku pacjenta i postępów w rehabilitacji.

(Artykuł sponsorowany)