Gniazdownicy Starachowice

Co kryje się za terminem gniazdownicy? To osoby młode miedzy 25, a 34 rokiem życia nadal mieszkające z rodzicami. Nie zaliczają się do nich osoby zamężne ani owdowiałe. Według ostatnich danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, najwięcej gniazdowników w skali kraju mieszka w województwie świętokrzyskim. Ponad 41 procent młodych w wieku 25-34 lata w województwie świętokrzyskim mieszka z rodzicami. W sali kraju zajmujemy pierwsze miejsce.

W Polsce żyje około 1,7 miliona młodych dorosłych w wieku 25-34 lat, którzy nie założyli jeszcze własnych rodzin i mieszkają z rodzicami. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny (GUS), częściej są to mężczyźni niż kobiety. Dane te dotyczą końca 2022 roku. Siedem lat wcześniej liczba takich osób wynosiła 2 miliony. Zmniejszenie się liczby gniazdowników nie wynika jednak z większej samodzielności mieszkaniowej, lecz ze zmian demograficznych i spadku liczby ludności w Polsce.

Demografia i sytuacja mieszkaniowa

Według GUS, w 2022 roku co trzeci młody Polak nie miał własnego mieszkania. W tej grupie dominują mężczyźni – blisko 1,1 miliona z nich mieszka z rodzicami. Kobiet jest zdecydowanie mniej. Do gniazdowników zaliczają się osoby, które nie miały jeszcze własnych rodzin, więc nie obejmuje to rozwodników ani wdowców. Wśród 25-latków ponad połowa mieszka z rodzicami, natomiast wśród 34-latków jest to 19%.

Praca i nauka

Większość młodych gniazdowników (63%) pracowała zawodowo, podczas gdy mniej niż jedna trzecia była bierna zawodowo. Studenci i osoby uczące się stanowią mniejszość w tej grupie. Więcej młodych ludzi mieszka z rodzicami na wsi i w małych miasteczkach niż w dużych miastach. Również geograficzne zróżnicowanie jest widoczne – na wschodzie Polski jest więcej gniazdowników niż na zachodzie.

Regionalne różnice

Najwięcej młodych ludzi w wieku 25-34 lata, którzy nadal mieszkają z rodzicami, znajduje się w województwach świętokrzyskim, podkarpackim i lubelskim. Najmniej jest ich w województwach mazowieckim, pomorskim i dolnośląskim – tutaj mniej niż co trzeci młody dorosły mieszka z rodzicami. W niektórych gminach województwa podlaskiego i lubelskiego ponad połowa młodych ludzi nie jest samodzielna mieszkaniowo.

Miasta a wieś

W czterech dużych miastach Polski (Wrocław, Warszawa, Kraków, Poznań) gniazdownicy stanowią mniej niż 20% populacji młodych ludzi. W miastach takich jak Olsztyn i Kielce odsetek ten wynosi ponad 30%. W Polsce jest 659 gmin, w których co najmniej połowa mężczyzn w wieku 25-34 lata mieszka z rodzicami. 

Gniazdownicy w Europie

Według Eurostatu, młodzi Polacy wyprowadzają się z domu rodzinnego średnio w wieku ponad 27 lat. Jest to mniej niż w Słowacji, Włoszech, Hiszpanii i Portugalii, gdzie wiek ten wynosi około 30 lat, czy w Chorwacji, gdzie jest to prawie 32 lata. Mieszkańcy Skandynawii opuszczają domy rodzinne znacznie wcześniej – w wieku niespełna 22 lat. Eurostat podaje, że w 2023 roku prawie 53% młodych Polaków w wieku 25-34 lata nadal mieszkało z rodzicami. Polska w tej statystyce zajmuje czwarte miejsce w Europie, po Chorwacji, Słowacji i Grecji, a przed Portugalią i Włochami.

Wnioski z danych GUS

Autorzy raportu GUS wskazują, że te dane mogą być punktem wyjścia do dyskusji na temat polityki rodzinnej, mieszkaniowej i ekonomicznej. Ważne jest tworzenie warunków, które ułatwią młodym ludziom start w dorosłość i samodzielność mieszkaniową.