Jak uniknąć niebezpieczeństwa kleszczy i chorób odkleszczowych? Porady i informacje medyczne

Z roku na rok rośnie liczba pacjentów z chorobami odkleszczowymi. W 2024 r. w województwie świętokrzyskim na boreliozę i wirusowe zapalenie mózgu wywołane przez wirusy przenoszone przez kleszcze zachorowało ponad 2,8 tys. osób. Dwa lata wcześniej było o prawie 700 pacjentów mniej. Również wzrosły koszty leczenia chorób odkleszczowych. Z ponad 700 tys. zł w 2022 r. do prawie 1,6 mln zł w 2024.

Kleszcze uaktywniają się już na przełomie lutego i marca. Ale biorąc pod uwagę ciepłe zimy, mogą być dla nas niebezpieczne przez cały rok. W okresie lata wzmaga się nasza aktywność na terenach zielonych, stąd też większa ilość osób zgłaszających się do lekarzy.

- Ten mały pajęczak przechodzi w ciągu swojego życia przez trzy fazy rozwojowe w ciągu 2-3 lat osiągając postać dorosłą - informuje Katarzyna Sorn ze świętokrzyskiego NFZ. - W każdej z nich poszukuje "żywiciela". Ukąszenie kleszcza jest bezbolesne, ale może przysporzyć wielu problemów zdrowotnych jeśli osobnik jest nosicielem bakterii lub wirusów chorobotwórczych wywołujących boreliozę lub wirusowe zapalenie mózgu.

Borelioza jest chorobą bakteryjną, którą bezwzględnie trzeba leczyć. W przeciwnym wypadku może prowadzić do wielu powikłań z koniecznością hospitalizacji i rehabilitacji.

Warto jednak pamiętać, że...

- nie każdy kleszcz jest zarażony boreliozą,

- zlekceważone zakażenie może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych, zaburzeń serca, chorób stawów,

- choroba może rozwijać się miesiącami a nawet latami,

- pierwsze objawy już wymagają antybiotykoterapii.

Na co zwrócić uwagę?

Od 1-6 tygodni od ugryzienia mogą wystąpić:

- rumień wędrujący (jego samoistne zniknięcie nie oznacza wyzdrowienia),

- gorączka,

- zmęczenie,

- bóle głowy,

- uczucie rozbicia.

Dlatego ważne jest, jak najszybsze, precyzyjne usunięcie kleszcza zanim dojdzie do zakażenia. Jeżeli sam nie umiesz usunąć kleszcza – zgłoś się do lekarza!

Ważne aby:

- nie wyciągać "gołymi" palcami nie rozgniatać 

- nie wyciskać

- nie wykręcać

- nie przypalać

- nie smarować tłustymi substancjami lub innymi chemikaliami np. kosmetykami do ciała, oliwą z oliwek

- nie usuwać igłą.

Lepiej zapobiegać niż leczyć:

- na terenach zielnych, w lesie noś długie spodnie, czapkę i zakrywaj ręce.

- unikaj wchodzenia w wysokie trawy,

- noś jasne ubrania - łatwiej wypatrzysz intruza,

- korzystaj ze środków odstraszających kleszcze (kremów, aerozoli, olejków),

- po powrocie, na zewnątrz wytrzep dokładnie ubranie,

- sprawdź newralgiczne miejsca na ciele ulubione przez pajęczaki (okolice brzucha, pachwin oraz pod kolanami),

- jeśli posiadasz domowe zwierzę buszujące w trawie - dokładnie sprawdź pupila czy razem z nim do domu nie dotarł pasażer "na gapę".

W 2023 r. odnotowano w skali kraju ponad 104 tys. osób zgłaszających się z chorobami odkleszczowymi. Wśród nich 99 proc. stanowiła borelioza.